विकासका पाँच आयाम

नेपालको मध्यमवर्गमा ‘विकास’प्रतिको भरोसा गहिरो छ । काठमाडौंमा बस्ने, शिक्षित, विचार बनाउन सक्षम यो वर्गले ठान्छ– नेपाल विकास हुन पर्खिरहेको एक ‘गरिब’ मुलुक हो । नेपालका आफ्नै कमजोरी– ढिलासुस्ती, कमजोर कानुन, राजनीतिको उल्झन, वादको लफडा आदिले गर्दा विकास हुन सकिरहेको छैन । यो विचार मध्यम वर्गमा मात्र सीमित छैन । समाजको उच्च वर्ग र निम्न वर्गका नागरिक पनि विकासबारेका यी थ्यौरीहरूमा विश्वास गर्छन् (वा गरेजस्तो देखाउँछन्) । त्यसैले, समग्रमा विकासको अभाव र यसको अपरिहार्यतामा लगभग सबैको मत मिलेको छ । यस लेखको उद्देश्य यस विचारमा रहेका केही समस्या उधिन्ने र वैकल्पिक विचारलाई पस्किने हो । यो काम तलका केही प्रश्नबाट गर्नेछु ।

सर्वसत्तावादका निर्विकल्प अर्थमन्त्री

आजभोलि समाचार पढ्ने जाँगर घटेको छ । यसको एउटा सम्भावित कारण के होला भने समाचारहरूमा प्रतिविम्बित नेपालको अवस्था दिनानुदिन दु:खद बनिरहेको छ । राजनीतिमा आधारभूत मर्यादा समाप्त भएपछि समग्र राजनीतिक संस्था र लोकतन्त्रको भविष्य नाजुक बनेको छ । राजनीतिक नेतृत्व गैरजिम्मेवार भएर आफ्नो स्वार्थमा मात्र केन्द्रित रहँदा राज्यका आधारभूत संस्था र पद्धति असान्दर्भिक बनिरहेका छन् ।

दलित हिंसामा तपाईं र मेरो जिम्मेवारी

रुकुमको चौरजहारीमा दलित युवाहरूको जघन्य हत्या भएको छ । यो घटनाले नेपाली समाजमा दलितको स्थान र अधिकारको बहस फेरि उठाएको छ । दलितमाथि भइरहेको हिंसा नौलो होइन । विभिन्न बहानामा दलितहरूमाथि चरम सामाजिक, सांस्कृतिक विभेद र यसको आधारमा भौतिक हिंसा भइरहेकै छ । यद्यपि यो घटना र यससँग जोडिएको क्रुरताले दलितहरूको अवस्थाबारे देशव्यापी चिन्ता र चासो बढाएको छ ।

इस्लामावाद डायरीः जब भाइरस खतम होला, तब गइएला नेपाल

इस्लामाबाद डायरी

केही दिनदेखि इस्लामाबाद सुनसान छ। उसै पनि भिडभाड कम भएको र तुलनात्मक रूपले शान्त, सानो सहर हो इस्लामाबाद। त्यसमाथि कोरोना भाइरसको संक्रमण रोक्न स्कुल, कलेज गएको साता नै बन्द भइसकेका छन्। अधिकांश सरकारी र व्यापारिक कार्यालय आउने साताबाट बन्द रहनेछन्। खुद्रा बजार र स्थानीय स-साना रेस्टुरेन्टहरूमा फाट्टफुट्ट मात्र मानिस देखिन्छन्। सडकमा गाडीहरू आधाभन्दा कम गुडिरहेका छन्।

अतिवादको रापमा सीमा विवाद

सन् २०१६ मा फिनल्याण्ड आफ्नो स्वतन्त्रताको शतवार्षिकी मनाउँदै थियो। उत्सवको मुख्य दिन नजिक आउन लाग्दा छिमेकी देश नर्वेका केही नागरिकले सामाजिक सञ्जालमा एउटा अभियान चलाए।

अभियानको माग थियो- नर्वेका थुप्रै टाकुरामध्ये फिनल्याण्डको सिमानासँग जोडिएको 'हल्टी' भन्ने टाकुरो फिनल्याण्डलाई उपहार दिने।