म आज जुन प्रसङ्गलाई लिएर यो लेख लेखिरहेको छु त्यस बारेमा लेख्ने जाँगर मलाई कहिल्यै थिएन। तर, मलाई लाग्यो यो प्रसङ्गमा केही कुरा छुटेका छन्, वा हुनसक्छ ती कुराले पाउनुपर्ने स्थान पाएका छैनन्। लेख तिनै ‘छुटेका कुरा’मा केन्द्रित रहनेछ।
प्रसङ्ग हुन्- रवि लामिछाने। तर, कुरा सुरु गरौं कैदी नम्बर ८०४ बाट।
प्रधानमन्त्रीको चीन भ्रमणका सन्दर्भलाई लिएर भइरहेका चर्चामा नेपालको उन्नति-प्रगतिसँग जोडिएको एउटा दुखद् तर रोचक पक्षका बारेमा सोचिरहेको छु ।
नेपालको काठमाडौँकेन्द्रित पढेलेखेको, सम्भ्रान्त वर्ग वैचारिक रूपमा यति दिवालिया छ कि यो दृढ रूपमा विश्वस्त छ -नेपालको विकास विदेशीले मात्र गरिदिन सक्छ । अरूले बनाइदिने सडक, पुल-पुलेसा, अस्पताल, रेल, हवाइअड्डा, सभागृह, भ्यूटावरको मजा लिन पाउने नेपालीको नैसर्गिक अधिकार हो भन्ने मानसिकता विशेष गरि नेपालको कर्मचारीतन्त्र र राजनीतिकर्मीमा व्याप्त छ । यसको प्रभाव केही हदसम्म नेपालको विद्वत वर्गमा पनि छ ।
नोटः आज पूरानो सोख एकाएक ताजा भएर आयो -कविता लेख्न मन लाग्यो । मिलाएर लेख्न त आउँदैन, तैपनि कनिकुथी केही हरफ ।
आगो र घाम
शहरभित्र हाम्रो त्यो बस्तीमा
साँझपख एउटा चञ्चल आगोको झिल्को
कसैको ओठबाट उफ्रेर, पुस्तकहरूको चाङ्भित्र पस्यो ।
साँघुरो गल्लीभित्र भीषण कोलाहल,
आ-आफ्ना मूल्यवान बस्तु जोगाउने भागदौड
शहर सुकाउने नकचरो घाम मन्द मुस्कानसहित क्षितिजमा बास बस्यो ।
म सुटुक्क निस्केको थिएँ जलिरहेको घरबाट
तिम्रो उही पूरानो तस्वीर काखीमा च्यापेर
तर, थाहै नपाइ त्यो पनि मानिसहरूको भीडमा कतै खस्यो ।
तिमी फर्केर मसँग आउने छैनौ, थाहा छ
तर, तिमीलाई नै सबै कुराको हिसाब दिनु पनि छ
आगोमा अब मेरो बाँकी उमेर बच्यो ।
म आजभोलि बेलायती प्राध्यापक ब्रायन कक्सका इन्टरनेटमा पाइने छोटा भिडियोहरू हेर्छु। भौतिकशास्त्र र खगोलशास्त्रको भुत्लोभाङ ज्ञान नभएको मलाई ब्रायनले सजिलो पारामा हाम्रो ब्रह्माण्ड कति विशाल छ र यसबारे हाम्रो ज्ञान कति सीमित छ भन्ने कुरा बुझाउँछन्। उनका भिडियो हेरेर केही कुरा सिक्छु र धेरै कुरामा छक्क पर्छु।
केही साताअघि Gandhi:
The Years That Changed the World पढियो । भारतका नाम चलेका
इतिहासकार रामचन्द्र गुहाले लेखेको यो पुस्तकले सन् १९१४ देखि १९४८ सम्म गान्धीको
जीवनमा घटित घटनाहरूको विवरण समेटेको छ । पेङ्गुइन र्याण्डम हाउसले २०१९ मा प्रकाशित
गरेको चानचुन ११ पानाको गुहाको यो पुस्तकले गान्धीको जीवनलाई केन्द्रविन्दुमा
राखेर भारतको स्वतन्त्रता र दुईवटा विश्वयुद्धको सेरोफेरोमा संसारका आरोह-अवरोहलाई
निकै रोचक ढङ्गले प्रस्तुत गरेको छ ।
आजको ब्लगमा पुस्तकमा समेटिएका र मेरा लागि नयाँ तथा रोचक केही विषयवस्तु प्रस्तुत गर्नेछु ।
बाढी पहिरोले सिर्जना गरेको भर्खरैको सङ्कटका सन्दर्भमा मलाई केही कुरा पाठकहरूसँग शयेर गर्न मन लाग्यो ।
मैले सधैँ भन्ने गरेको छु र यसअघिको ब्लगमा पनि भनेको छु कि राष्ट्रका रूपमा नेपालको अबको प्रमुख चुनौती जलवायु परिवर्तनले सिर्जना गर्ने सङ्कट हुनेछ ।
नमस्ते !
आज म एउटा अलि फरक प्रसङ्गमा कुरा गर्न लागिरहेको छु । आजको मेरो विषयमा पाठकका रूपमा तपाईंको संलग्नता र प्रतिक्रियाको आवश्यकता छ । आशा छ तपाईंले मलाई साथ दिनुहुनेछ ।
